grensverleggende muziek uit Wenen

Bas Verheijden PIANO

Opnames voorjaar 2020 op Baldwin SD, Grote Kerk Driebergen

Dit album is geïnspireerd door de prachtige, gedurfde muziek die een paar grote componisten rond 1800 schreven in Wenen. Ondanks alle tegenslagen die zij meemaakten (op persoonlijk vlak, maar ook bijvoorbeeld doordat de première van een compositie ineens een jaar verschoven werd door de politieke situatie die veranderde, etc.), bleven deze kunstenaars hun mooie werk maken. Zij waren daarbij niet bang om de grenzen van het gangbare te verkennen. Zo horen we Mozart die zich ontpopt als romantische Italiaan in zijn opera’s,  die aan het experimenteren slaat met chromatiek in zijn Rondo KV 511 (misschien een voorstudie voor de chromatische spanningen in Don Giovanni later dat jaar?) en Hummel die de grenzen van de pianotechniek oprekt richting Chopin. Beethoven laat ons in zijn grillige Fantasie een soort ‘stream of conciousness’ meemaken zoals die misschien wel in zijn componistenbrein plaatsvond: het lijkt wel of losse flarden van mogelijke composities langs elkaar razen tot ze uiteindelijk samen tot rust komen.

Dit is geen muziek van kunstenaars die bang waren om risico’s te nemen of om buiten de lijntjes te kleuren!

Het ‘out of the box’ denken slaat ook op de programmering van deze CD:  van de vrijwel nooit gespeelde variaties voor viool en piano van Beethoven op Se vuol Ballare uit Mozarts Nozze di Figaro maakte ik een versie voor piano solo. En waarom zou ik Schuberts Impromptu’s D 899 niet als een klassieke DJ mixen met een aantal onbekendere impromptu’s, zodat een nieuw soepel geheel ontstaat? Kunt u nog horen waar Sibelius ophoudt en Schubert begint? (track 7 & 8)  De Impromptu D 899 No 3 gaat bijna naadloos over in de Impromptu van Liszt  (track 11 naar 12). Het lijkt wel alsof Liszt de laatste maten van Schubert achterstevoren heeft gebruikt als begin van zijn eigen impromptu… De Impromptu Opus 7 No 2 van Vorisek is een eerbetoon aan deze vergeten componist, de Weense uitvinder van de Impromptu. Wat Schubert daarna met de Impromptu als compositievorm deed kon natuurlijk alleen maar doordat ook hij out of the box dacht en zonder de vorm uit het oog te verliezen 8 keer iets volslagen nieuws wist te bedenken: niet voor niets noemen we tegenwoordig Impromptu en Schubert in één adem.

Overigens wil ik nog benadrukken dat ik mijn idee om Beethovens Vuol Ballare – variaties te arrangeren te danken heb aan een mooie CD van Babette Dorn, die daarop allerlei muziek van Le Nozze di Figaro verzameld heeft, waaronder een (ander) arrangement van deze variaties. De geweldige pianist Shai Wosner maakte al eens een CD waarop hij andere impromptu’s combineerde met die Schubert (D 935). Deze inspirerende voorbeelden zetten mijn fantasie aan en zorgden dat ik ook out of the box durfde te gaan denken.

Uit al de mooie composities op deze Cd spreekt voor mij de boodschap dat het onder alle omstandigheden belangrijk blijft om prachtige muziek te blijven maken! De toegift, track 14 An die Musik, vat die boodschap mooi samen.

Oh ja, misschien denkt u wel: Sibelius en Liszt horen toch helemaal niet thuis in Wenen?

Kan kloppen, maar ze horen wel in VIENNA OUT OF THE BOX!!